W 1716 roku car Rosji Piotr Wielki w czasie wizyty w Poczdamie, zachwycony arcydziełem, otrzymał je w podarunku od Fryderyka Wilhelma I jako dowód przyjaźni i potwierdzenie zawartego sojuszu. Dar trafił do Petersburga. Bursztynowa komnata była wystawiana w Pałacu Letnim, następnie Zimowym, aż w końcu trafiła, w 1755 roku z polecenia carowej Elżbiety I, do Carskiego Sioła. Tam została rozbudowana i wzbogacona. W 1941 roku pałac został zrabowany przez Niemców. Bursztynowa komnata trafiła do zamku w Królewcu. 9 kwietnia 1945 roku Armia Czerwona zdobyła Królewiec, jednak skarbu nigdy nie odnaleziono. Jednym z miejsc ukrycia Bursztynowej Komnaty, które wskazał Erich Koch (gaulaiter Prus Wschodnich, były Mamerki, poszukiwania prowadzili polscy saperzy w latach 60 i ponownie 70 ubiegłego wieku.”... *
Późniejsze poszukiwania również zakończyły się takowym wynikiem.
Ile trzeba bursztynu by wyłożyć ściany i zrobić niepowtarzalną komnatę bursztynową? Ile potrzeba czasu by wykonać replikę w skali 1:1 historycznej komnaty? Tę odpowiedź znam. 30 miesięcy...
Kropla zastygła pod powierzchnią niczym złoto w żyłach regionu… kiedyś. Może trochę dokładniej. W Prusach znajdowały się bursztynowe bezcenności. Te powodowały waśnie między poddanymi, jak również władnymi. Dochodziło na tym tle do grabieży i przejmowania majątków bądź przepisywania na jedno nazwisko i tu przykładem może być chytry ponad miarę Fruben z wybrzeża. Bursztyn był kroplą zastygłego życia, nie tylko na wybrzeżu... Potrafił pojąć w „kadr” niejednego owada. Złoża znajdowały się w wielu miejscach. W zasobnych bibliotekach podano nazwy wiosek tudzież miast lokowanych nad jeziorem z jantarem. „Złoto północy” tak mawiano o wydobywanej bądź wyławianej z jezior kopalinie. Kropla, często wiele kropel zespolonych przez czas w jeden solidny okaz… Czy czas, w jakim powstawał wspomniany, rosnąc po kropli, wzbogacał go w odcienie ? Być może… Takowe złoża występowały „w okolicy Sztynortu i innych miejscowościach z powiatu węgorzewskiego, z jeziora Orzechowskiego w pow. ełckim. W 1666 roku pod Bartoszycami wytrysło źródło, które wraz z wodą wyrzucało takie ilości bursztynu, że właściciele gruntu dorobili się znacznego majątku. W XVIII wieku znakomity światowej sławy przyrodnik, Jerzy Andrzej Helwing z Węgorzewa, zwany „pruskim Pliniuszem”, autor licznych prac naukowych, między innymi „Lito-graphia Angerburgica”, posiadał w mieszkaniu swym cenne zbiory muzealne bursztynu, które częściowo nabył od niego król Stanisław Leszczyński podczas pobytu na Mazurach”.
Bursztyn, jantar, złoto północy, pruskie złoto, każda nazwa jest prawidłowa. Wspomniana materia w Prusach była od zawsze postrzegana jako dar wód i bogactwo, a skoro tak… Nie było dla każdego. Oprócz wspomnianych w cytacie miejscowości, złoża znajdowały się w także w okolicy Nidzicy, Mrągowa, Mojtyn. Nieopodal Kiełbionek Starych i Prusinowa ponoć natrafiono na biały piach z żyłami dobrodziejstwa bursztynowego w nieco odmiennej barwie. Owe charakteryzowały się niebieskawym odcieniem, lecz nie tylko. Był jeszcze niebieski piach z czarnym bursztynem, ulokowanym w pniach sosny. Iglaka pradawnej odmiany i natenczas niewystępującym. Niebieski piach, niebieska ziemia przywędrowała wieki temu z Bałtyku. Bursztyn odnaleziono także w leśnictwach: Pupy, Kropele, lecz znaczne ilości wydobywano w pasie Piecki- Mikołajki. Można wzbogacić kolorystykę o okaz barwy białej, który znalazł się w kolekcji Helwinga, a ten podarował go wnukowi Krzysztofowi Pisanskiemu…
W 1864 roku Juliusz Schumann wyliczył, iż owo bogactwo rozpościerało się na 46 mil kwadratowych i był starszy niż nadmorski… W trosce o lasy w roku 1887 zaprzestano wydobycia bursztyny i zalesiono tereny… Taka bursztynowa historia jest odzwierciedleniem chęci posiadania bursztynowej komnaty z bursztynem, sztukaterią i innymi zacnymi elementami.
Weszła i stanęła przy pierwszej ścianie. Tej z otworami oznaczonymi jako wejście i wyjście i wyjście. Białe kapelusze były dopełnieniem bursztynowego wnętrza...
*Muzeum w Mamerkach
Komentarze