Kościół Ewangelicki w Kobułtach na Mazurach.

Nazwa Kobulten pojawia się od 1400 roku, natomiast jako osada, a może wieś widnieje od 1414 roku. W swej historii zmieniały wielkość i właścicieli, choć stosowniejszą nazwą będzie włodarzy. Ich nazwiska i statut społeczny były różne. Natomiast nie każdy włodarz miał potomstwo dziedziczące. W Kobułtach leżących na granicy niegdysiejszych luterańskich Prus Wschodnich i katolickiej Warmii znajdują się klimatyczne ruiny kościoła ewangelickiego. Dlaczego klimatyczne? Zapewne za sprawą lokalizacji na wzgórzu. Obiekt wybudowano w 1832 roku, w stylu klasycystycznym na miejscu poprzedniego istniejącego już w 1409 roku. W tym historycznym miejscu powstał kolejny kościół. Jeden z dwóch tego typu. Uczyniono to dzięki mistrzowi budowlanemu Schimmelpfenniga. Architekt tworzył w stylu Karla Friedricha Schinkla. Po reformacji przeszedł w ręce ewangelików. Samą parafię założono pod koniec XVI wieku. W czasie wizytacji w 1579 roku w Trelkowie i Kobułtach odnotowano postyllę Lutra w polskim przekładzie.

Z ksiąg nabożnych ze zbiorów parafialnych wierni uczyli się czytać, a tych w języku polskim przybywało. Po trzech wiekach kościół ewangelicki zubożał. Przez graniczną bliskość dwóch wyznań, coraz częściej pojawiały się małżeństwa mieszane, a to nie sprzyjało tamtejszemu kościołowi. Z czasem ilość wyznawców zmalała, co było przyczynkiem do powstania parafii katolickiej i wybudowania ich kościoła. Wydarzenie datowane jest na lata 1897 -99. Czy później ów kościół przestał pełnić swoją funkcję? Czy byli jeszcze ewangelicy? Z dokumentów wynika, iż do lat niemalże 70. były tu nabożeństwa. Później mieszkańcy wyjechali. Kościół uległ zniszczeniu… W latach 90. wnioskowano o wyburzenie pozostałości, lecz bezskutecznie. Udało się natomiast przeprowadzić remont zabezpieczający owe pozostałości w 1997 roku. Obecnie nie posiada dachu ani okien, lecz w środku są ławki. Natomiast w dobrze zachowanej wieży dzwonnej, za drzwiami z obecnej epoki, ukryto krzyże i kilka pamiątek po niegdysiejszych mieszkańcach wsi, tworząc wystawę. Tę można oglądać w sezonie letnim. Otwierana jest dla odwiedzających w niedzielę. Niestety nie pamiętam czy pobierają opłatę.

Prawda, czy fałsz?

1. Pierwszy protestancki kościół, powstał w 1565 roku.

2. W 1591 roku na 44 włókach i prawie magdeburskim założono wieś.

3. Owa miejscowość widnieje jako dość duża wieś już w 1388 roku, założona na prawie magdeburskim i lokowana na 350 włókach. Dwieście lat później zmniejszył się obszar Kobulten.

*Zdjęcie pochodzi z prywatnego pliku Katarzyny Boroń i nie jest unikatem.

4. Czy to legenda? Przy kościele znajduje się również jedna z najstarszych nekropolii ważnych osobistości, pochowanych prawie 450 lat temu i tu przykładem jest von Pomian.

Przekonajcie się sami, czy jest to prawda czy mit? Należy pamiętać i mieć na względzie, że ta ważność osobistości jest oczywista dla danego terenu. Pięćdziesiąt kilometrów dalej może być nic nieznaczącym nazwiskiem…

*Skrawek Mazur - tak nazywam stare zabytkowe cmentarze ewangelickie i kościoły.