Wilczy Szaniec w Gierłoży.

Wilczy Szaniec był siedzibą kwatery głównej Hitlera w latach 1941- 1944. Na terenie znajduje się w sumie 200 bunkrów, schronów i baraków. Mieszkało w nich 2000 ludzi. Wilczy Szaniec był samowystarczalnym miasteczkiem. 20 lipca 1944 roku miał miejsce zamach na Adolfa, który przeprowadził Claus Shenk von Stauffenberg. Nie powiódł się. Hitler spędził tu łącznie 800 dni i to tu zapadły najważniejsze decyzje. O budowie Wilczego Szańca zdecydowano w sierpniu 1940 roku. Istotna była lokalizacja lasu w okolicy Gierłoży przez bliskość granicy z Rosją. Teren był porośnięty drzewami mieszanymi, co dawało ochronę całoroczną. Jedne ze źródeł podają, że było tu zatrudnionych od 3000 do 5000 osób. W programowym założeniu budowy przewidziano 50 000 osób. W dniu zamachu w sierpniu 1944 roku pracowało w kwaterze 5000 robotników. Niestety nie znaleziono źródła potwierdzającego ile tak naprawdę, było osób w tym jeńców wojennych i przymusowych pracowników.
Cały obiekt jest oznaczony licznymi tablicami informacyjnymi. Zwiedzać można z przewodnikiem, audio przewodnikiem, samodzielnie. Alejki są szerokie i wygodne dla wszystkich, także osób na wózku. Jest kilka wystaw w budynkach. Można wypożyczyć sztabowóz i zwiedzić pozostałe bunkry, te za ogrodzeniem. Każda część kompleksu jest cenna historycznie. To część Mazur. Wilczy Szaniec to niejedyny kompleks bunkrów, który można zwiedzać na Mazurach. Bilet kupuje się przy wjeździe na parking. Polecam wszystkim dużym i trochę mniejszym.